DEVLET BİLGİLİ VE AHLAKLI YÖNETİCİLER İSTER

Ataname diyor ki, millet devletle yaşar, egemenliğini onun eliyle kullanır. Bir devletin üç temel işlevi vardır. Bunlardan yürütme işlevini hükümet yerine getirir. Ancak idare hükümetten daha önemlidir.

Devleti yönetenler iyi yetişmiş, bilgili ve ahlaklı kişilerolmalıdır. Ancak bu sayededir ki millet bugününden ve geleceğinden emin olabilir. Şu da var ki, bir devlet adamı her konuyu bilemez. Çevresinde onu aydınlatacak uzmanlar, bilim adamları bulunmalıdır.

●Millet devletiyle güvende olur, ayakta durur, yaşar. Devletin bir siyasi nüfuz ve kudreti vardır ki, buna egemenlik denir. Ancak devlet soyut, hukuki bir kavramdır. Gerçekte egemenliği, devleti yöneten kişiler kullanır. Devleti kimler yönetmelidir? Devletin soyut egemenliği fiilen kime verilmelidir? Bu sorulara yanıt veren prensip, demokrasi prensibidir. Demokrasi prensibi esas olarak, egemenliğe milletin sahip olmasını gerektirir.

İdare nedir? Atatürk’ün yanıtı şudur: İdare; genel kuvvetler ile genel hizmetleri yürütüp yerine getiren, kuvvet, teşkilat ve görev olmak üzere üç unsurdan oluşan genel bir cihazdır. Memur ve âmirleri içerir. Devlet üç temel işleve göre örgütlenmiştir: Yasama, Yürütme ve Yargı. Yürütme işlevini Hükümet yerine getirir. Ancak hükümet denilen kavram, idareden daha az önemli ve daha az bağımsızdır. Başka bir deyişle idare hükümetten daha önemlidir.Şöyle ki, ne kadar ihtilal meydana gelmişse, o ihtilaller sırasında hükümet faaliyet icrasından düşürülmüştür, fakat idare devam etmiştir. Şunu da vurgulamak gerekir ki, tarihsel, bilimsel bir hakikat olarak, uygulayan, icra eden; karar verenden daima daha kuvvetlidir.

●Devletin başına yurtsever, ahlaklı, iyi yetişmiş yöneticiler getirilmelidir. Devleti yönetecek kişiler; kim olursa olsun, bu mevkilere layık olabilmek için okumak, kendini yetiştirmek, bilgiyle donanmak zorundadırlar.İdarenin esas unsuru olan âmir ve memurların görevi; ülkenin belirli kısımlarının yönetimi ile halkın gönenç ve mutluluğunu sağlamak, hizmeti eşit uygulamak, yasa egemenliğini gerçekleştirmektir.  Türkiye’nin her zaman okumuş, aydın, yetenekli devlet ve idare adamlarına ihtiyacı vardır.

Bir kurumun yaşaması, gelişmesi ve başarılı olması; o kurumun başına geçenlerin bilgili, iyi ahlaklı, inançlı ve özverili kişiler olmasına bağlıdır. Bir millet deancak bu niteliklere sahip insanlar tarafından yönetilirse, geleceğinden emin olabilir. Yiyici, rüşvetçi, ahlaksız insanlar yüce ve kutsal gayeler için, ulusal hizmetler için bir lekedir.

●Devleti yönetenlerin yanında, onları bilgilendirecek, gerçekleri çekinmeden söyleyecek yardımcılar, uzmanlar ve bilim adamları bulunmalıdır. Yönetici; bilmediği konularda onlardan bilgi almalı, o bilgiye göre hareket etmelidir. Bilim insanlarına, uzmanlara “siz bana yol gösterin, ben yapayım” diyen Mustafa Kemal Atatürk her alanda olduğu gibi bu alanda da örnek alınmalıdır. Şu sözler onundur: Bir hükümet üyesinin, bir bakanın uzman olmasını sağlamak her zaman mümkün değildir. Oysa yönetim alanında esaslı ve çok bilgili şekilde hareket etmek gerekir. Bunu bakan sağlayamaz. Uzman bir bakan bulunmuş olsa bile, bunlar hep aynı ve devamlı olmayıp değişebilecekleri için, onun yerine, uzmanların başladığı işi takip etmek üzere uzman olmayan bir bakan gelebilir. Bu bakımdan işlerde uzman olmalarını bakanlardan beklememek lazımdır. Her bakanlığın bünyesinde bir uzmanlar kurulu bulundurulmalıdır. Bu kurulun konumu, bakan kadar ve belki bakandan daha sağlam olmak gerekir. Bütün işlerin projeleri orada düşünülmelidir.

Bir kişi, beş kişi, bir millete ve bir devlete ait olan sorunları ne düşünebilir ne başarabilir. Çünkü kendilerinde gerekli olan bilgiyi, kuvveti bulamazlar. Bir devlet adamı kerameti kendinde görmeye başladığı an, devlet adamlığını yitirmiş demektir. Unutmayalım ki, hiç kimse kimseden daha akıllı değildir. Birlikte herkesten daha akıllıyız. Millet ve devlet işlerinde herkes herkese yardım edecektir, kural budur.

Kaynak: Cihan Dura, Ataname, Doğu Kitabevi, İst., 2019

Azim ve Karar, 06.03.2021