UNUTTURULAN BAYRAM

Hüseyin Özbek

1 Temmuz 1926’da yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu, Türkiye’nin, yerli ve milli deniz politikasını gösterir.

Kabotaj Kanunu ile, Türk karasularında ve göllerde her türlü taşımacılığın, çalışanları da Türk olan Türk şirketleri tarafından yapılması sağlanmıştır.

Osmanlının çöküş dönemi denizciliği içler acısıydı. Bir zamanlar Akdeniz’e egemen olan Osmanlı gitmiş, başta yük ve yolcu taşıma olmak üzere, Karadeniz Ege ve Akdeniz’de her türlü denizcilik faaliyetini yabancılara kaptırmış bir Osmanlı gelmişti.

Sanki Çaka Beyler,  Barbaroslar, Turgut Reisler hiç yaşamamıştılar. Ya da başka bir millete mensuptular!

Limanlar ve seyrüsefer hakkı elinizden çıkmışsa, egemenlik hakkını yitirmiş, sömürge haline gelmişsiniz demektir.

Kurtuluş Savaşı zaferiyle sağlanan siyasi egemenlikten sonra sıra ekonomik egemenlikteydi.

Çünkü o dönemde Cumhuriyet Türkiyesi, tam bağımsızlığın ekonomik bağımsızlıkla mümkün olacağını bilen liderler tarafından yönetiliyordu.

O liderler, askeri zaferlerin ekonomik zaferlerle tamamlanmaması durumunda kalıcı olamayacağının bilicindeydiler.

Bir zamanlar, Karadeniz’den Marmara’ya, Ege’den Akdeniz’e bütün illerde, liman kentlerinde, kasabalarda ne büyük coşkuyla kutluyorduk 1 Temmuz Kabotaj bayramını.

Geleceğin deniz kurtları olacak sahil çocukları, ahşap teknelerin ucundan uzatılmış yağlı direğe tırmanmak için nasıl da yarışırlardı.

O yılın dilek birincisinin öyküsü gelecek 1 Temmuza kadar ne de çok anlatılırdı.

Ünlü stratejist boşuna dememiş: “Denizlere, şu yollarına hakim olan, dünyaya hakim olur.”

Biz de ilave edelim. Denizlerine hakim olamayan, limanlarını kaptıranlar sömürge olur.

16 Mayıs İstanbul-  19 Mayıs Samsun. Karadeniz’de başlayan kutsal isyan, bir başka denizde, İzmir’de işgalcilerin denize dökülmesiyle sonlanacaktır.

Kısacası, denizde başlayıp denizde biten bir hikayenin uzantısıdır 1 Temmuz 1926 Kabotaj Kanunu!

Azim ve Karar, 01.07.2023