Suay Karaman
‘Anadolu İhtilalinin Bildirisi’ olarak anılan, tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini oluşturan, ulusal egemenliğe dayanan, ilk kuruluş belgesi olması nedeniyle tarihimizde önemi bir yeri olan Amasya Genelgesi, Türk halkının başlattığı direniş hareketlerinin tek merkezden toplanmasını amaçlamaktadır. 22 Haziran 1919 tarihinde tüm illere duyurulan ve “milletin istiklalini, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır” ifadelerinin yer aldığı Amasya Genelgesi’nin ilkelerini şöyle sıralayabiliriz:
- Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir.
- İstanbul hükümeti aldığı sorumluluğun gereğini yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gösteriyor.
- Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
- Milletin içinde bulunduğu durum ve şartların gereğini yerine getirmek ve haklarını gür sesle dünyaya duyurmak için, her türlü baskı ve kontrolden uzak millî bir heyetin varlığı zorunludur.
- Anadolu’nun her bakımdan en güvenilir yeri olan Sivas’ta hemen millî bir kongre toplanması kararlaştırılmıştır.
- Bunun için bütün illerin her sancağından milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin mümkün olan en kısa zamanda yetişmek üzere yola çıkılması gerekmektedir.
- Her ihtimale karşı bu mesele millî bir sır olarak tutulmalı ve temsilciler gereğinde yolculuklarını kendilerini tanıtmadan yapmalıdırlar.
- Doğu illeri adına 10 Temmuz’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır. O tarihe kadar öteki illerin temsilcileri de Sivas’a gelebilirlerse Erzurum Kongresi’nin üyeleri de Sivas genel kongresine katılmak üzere hareket ederler.
Azim ve Karar, 22 Haziran 2022.