GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ (*)

Suay Karaman

Değerli dostlar, TÜMÖD İstanbul şubemizin düzenlediği 24 Kasım Öğretmenler Günü etkinlikleri kapsamındaki panelimize hoş geldiniz; hepinizi sevgiyle selamlıyorum.

Dünya Öğretmenler Günü’nün geçmişi, uluslararası öğretmen örgütlerinin katkılarıyla 5 Ekim 1966 tarihinde Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından “Öğretmenlerin Statüsü Tavsiye Kararı” alınmasına dayanmaktadır. Tüm dünya öğretmenleri için önemli olan bu karar, öğretmenlerin toplumsal statüsü ve haklarına yönelik önemli bir tarihi adımdır. Bu karar, öğretmenlerin konumlarını güçlendirmeyi, haklarını geliştirmeyi ve korumayı amaçlayan uluslararası düzeyde bir belgedir. Böylece 5 Ekim tarihi, UNESCO ve ILO tarafından 1994 yılında Dünya Öğretmenler Günü olarak ilan edilmiştir.

24 Kasım 1928 tarihi ülkemizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün “Millet Mektepleri’nin Başöğretmenliği”ni kabul ettiği gündür. 1981 yılından beri 24 Kasım tarihi ülkemizde Öğretmenler Günü olarak kutlanmaktadır.

Eşsiz liderimiz büyük Atatürk’ün 25 Ağustos 1924 tarihinde Öğretmenler Birliği Kongresi Üyelerine yaptığı konuşmadan kısa bir bölüm ile Öğretmenler Gününü kutlayalım: “Öğretmenler; Yeni nesli, Cumhuriyetin fedakâr öğretmen ve eğitimcilerini, sizler yetiştireceksiniz ve yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır. Cumhuriyet, fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yüksek seciyeli muhafızlar ister. Yeni nesli bu nitelik ve kabiliyette yetiştirmek sizin elinizdedir.  Cumhuriyet sizden fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister.. “

Büyük Atatürk şöyle diyor: “Eğitim, bir ulusu ya hür, bağımsız, şanlı, yüksek bir toplum halinde yaşatır, ya da bir ulusu esaret ve sefalete terk eder.”  Bugün uygulanan eğitim sistemiyle, biz nerelerdeyiz? Atamızın istediği gibi bireyler yetiştiriyor muyuz? Şimdi özet olarak sanat eğitiminden söz etmek istiyorum.

Anayasanın 64. maddesi; “Devlet, sanat faaliyetlerini ve sanatçıyı korur. Sanat eserlerinin ve sanatçının korunması, değerlendirilmesi, desteklenmesi ve sanat sevgisinin yayılması için gereken tedbirleri alır” şeklindedir. Ancak bu maddenin de gereği yapılmamaktadır.

Sanat eğitimi, kişinin duygu, düşünce ve izlenimlerini anlatabilmek, yetenek ve yaratıcılığını estetik bir seviyeye ulaştırmak amacıyla yapılan eğitim etkinliklerinin tümüdür. Sanat eğitimi, güzel sanatların tüm alanlarını ve biçimlerini içine alan, okul içi ve okul dışı yaratıcı eğitimdir. Sanat eğitiminin amacı, yapılmış olanları yineleyen değil, yeni şeyler yapabilme yeterlilikleri olan insanları yetiştirmektir. Birey, sanat eğitimi alanında resim, müzik, tiyatro, opera, bale, dans, şiir, öykü, roman, heykel, seramik, yaratıcı drama, film, fotoğraf, video gibi sınırsız sanat evreninden, kendine en uygun olanı seçerek, kendini ifade olanağı bulmaktadır.

“Sanatsız kalan bir toplumun hayat damarlarından biri kopmuştur” diyen büyük önderimiz Atatürk’ün sözüyle sanatımıza bakalım: 85 milyonluk Türkiye’de 90 bin cami varken, sürekli yeni cami yapılmaktadır. 70 bin okul ile bilimsellikten sınıfta kalan Türkiye, 21 ilde Tiyatro, 6 ilde Opera-Bale, 6 ilde Senfoni Orkestraları ile çeşitli zorluklarla hizmet vererek, sanattan da sınıfta kalmıştır. Bugün ülkemizde 39 konservatuar bulunmaktadır.

Müzik eğitimi ve özellikle müzik etkinlikleri, bireyin çevresi ile etkileşimini yoğunlaştırır, sosyal ve eğitsel amaçlı bu ilişkilerin daha sağlıklı ve düzenli olmasını sağlar. Ayrıca bireyin algılama ve beğeni düzeyini geliştirir, sadece belli bir türe koşullanmak yerine çok yönlü bir bakış açısı ile değerlendirmeyi, eleştirmeyi ve nitelikli müziği diğerlerinden ayırt edebilmeyi öğretir. Müzik eğitimi sadece şarkı söylemek, çalgı çalmak veya bu alandaki kuramsal bilgilerin bir bölümünün öğretilmesi ile sınırlı tutulamaz. Bu eğitimin bireye kültürel ve sosyal boyutlar yanında müzikte hedeflenen davranış değişiklerini kazandırması da büyük önem taşımaktadır. Şimdi bu konuları daha geniş kapsamıyla uzman katılımcılarımızdan dinleyelim.

Azim ve Karar, 26 Kasım 2022.

(*): Tüm Öğretim Elemanları Derneği (TÜMÖD) İstanbul Şubesinin 25 Kasım 2022 tarihinde düzenlediği “Güzel Sanatlar Eğitimi-Müzik Eğitiminde Sorunlar ve Çözümler” adlı panelin açış konuşması.