ATATÜRK ORMAN ÇİFTLİĞİ, TÜRK TARIMI’NIN YOL GÖSTERİCİSİ OLMUŞTU

23 Şubat 2021 tarihli gazete haberlerine göre, Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ) arazilerinin metrekaresi aylık 1,5 liradan kiralanması ihalesini Ankara Büyükşehir Belediyesi iştiraki Anket A.Ş’nin kazanmış olduğunu öğrendim.

Bu konuda bir açıklama yapan Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan da ‘‘AOÇ ihalesine Ankara Büyükşehir Belediyesinin, katılarak ihaleyi alması çok anlamlı. Kiralanan tüm alanların kentsel tarım alanı olarak kullanılması, otopark ve rekreasyon amaçlı uygulamalardan vazgeçilmesi ve geçici bile olsa yapılaşma süreçlerine girilmemesi gerekiyor. Atatürk’ün şartlı bağışla halkına emanet ettiği toprakların ihaleye çıkarılması kabul edilemez” demiş.

Türkiye’de çoğu kişi AOÇ adını duymuştur, ancak ne anlama geldiğini yeterince bilmez.

Atatürk Orman Çiftliği Ne Anlam İçeriyor?

Atatürk, sadece Cumhuriyetin kurucusu olmadı. Büyük fikirlerin adamıydı aynı zamanda. En zor koşullarda bile, bilimin yol göstericiliğinde doğayı ve toplumu daha ileriye dönüştürebileceğini biliyordu.

AOÇ’ni de bu yaklaşım içinde ele almak gerekiyor.

Kurtuluş Savaşı öncesi Ankara Belediye Reisliği yapan Hacı Ziya Bey’in mülkiyetinde bulunan Orman Çiftliği arazisi, Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra istimlâk edilerek Atatürk’e armağan edilmişti. 52.000 dekarlık çiftlik arazisi o yıllarda büyük ölçüde bataklık ve sazlıklarla kaplı idi.

AOÇ, 1925 yılında kurulmaya başlandı. Atatürk’ün amacı; ”tarımsal üretim ve tarıma dayalı sanayiyi geliştirmek, tarımsal ve kırsal kalkınmaya öncülük yapmak ve sağlıklı bir kentsel çevre yaratılması “ konularında yol gösterecek bir çiftlik yaratmaktı.

Bozkırın ortasında ormanlardan yoksun, yıllık yağış yetersizliği nedeniyle yarı çöl görünümünde Orta Anadolu’da bu çiftlik nasıl kurulmuştu?

Atatürk’e “bu arazi çorak, iyi bir çiftlik kurulamaz” doğrultusunda bir rapor sunulmuştu.

Ancak O, sert ve kesin bir tavır göstererek, kararını açıkladı; “Bu susuz ve çorak toprakları biz adam edemezsek, kim gelip bize yardımcı olacak. Bundan daha önemlisi, iklimi uygun, toprağı güzel ve suyu bol topraklarda herkes çiftlik kurabilir. Bize düşen görev, en kötü koşullarda bile Anadolu toprağının ne verebileceğini ispatlamaktır. Buradaki başarımız, bütün Anadolu’ya örnek olacaktır.”

Bu karar üzerine gerekli bilimsel analizler ve çalışmalar yapıldı ve doğaya karşı zafer kazanıldı. Anadolu toprağının yüzü güldü ve çiftlik kuruldu.

Gerçekleştirilen başarılı çalışmalarsonucunda;  fidan yetiştirme, bahçecilik, bağcılık ve hayvancılık alanlarında çiftçilere örnek ve yol gösterici tesisler kuruldu. Çiftlikteki bitkisel ve hayvansal üretimle elde edilen ürünlerin işlenmesi için de fabrikalar inşa edilmişti

Atatürk’ün Ankara’da bir çiftlik kurma isteğinde, bozkır ortasına kurulmuş olan yeni başkent Ankara’nın halkı için bir doğa güzelliği ve sosyal yaşam alanı yaratma isteği de önemli olmuştu.

Atatürk, AOÇ’yi hangi koşulla hazineye devretmişti?

AOÇ, Atatürk tarafından 1937 yılında “üzerindeki bütün  tarımsal işletmeler, donatımlarıyla birlikte bir tarımsal üretim birimi olarak korunması ve işlerliğinin devamı“ koşuluyla  hazineye devredilmişti.

1 Nisan 1950’de yürürlüğe giren 5659 sayılı Kanun ile “Atatürk Orman Çiftliği” adını almış olan çiftlik, aynı kanunla Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı, tüzel kişiliğe sahip bir kuruluş statüsünü aldı. Çiftliğin faaliyetleri her yıl Türkiye Cumhuriyeti Sayıştay Başkanlığı tarafından incelenmekte ve rapora bağlanmakta; bu raporlar Türkiye Büyük Millet Meclisi KİT Komisyonu tarafından görüşülerek onaylanmaktadır.

Ankara’nın en büyük yeşil alanı olan çiftlik arazisi içinde ayrıca ülkenin en büyük hayvanat bahçesi, Atatürk’ün doğduğu Selanik’teki evin bir benzeri, tarihî Karadeniz Havuzu ve Devlet Mezarlığı gibi ziyaret alanları bulunmaktadır.

Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin adı geçen ihaleyi almasından memnun oldum. Başkan Mansur Yavaşı’ı kutluyorum.

Azim ve Karar, 23 Şubat 2021